Andrzej Szczytko

---

Życiorys

Andrzej Szczytko to wybitny polski aktor i reżyser, którego kariera artystyczna zaczęła się na wiele lat przed jego śmiercią. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Grzegorza Piramowicza w Augustowie w 1974 roku. Dwa lata później dostał się na Wydział AktorskiPaństwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, gdzie studiował m.in. z Hanną Mikuć, Elżbietą Piwek, Bogusławą Pawelec, Jackiem Komanem, Piotrem Skibą i Jacentym Jędrusikiem, kończąc studia w 1978 roku.

Rok 1977 to czas jego debiutu, który miał miejsce w Teatrze im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze. Tam wcielił się w postać Lentullusa w spektaklu „Androkles i lew” G.B. Shawa, w reżyserii Henryka Tomaszewskiego.

Andrzej Szczytko dał się poznać w wielu teatrach, takich jak Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze (1977–1978), Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku (1978–1980), Teatr Współczesny w Szczecinie (1980), Teatr Polski w Szczecinie (1981–1983), Teatr Polski w Poznaniu (1983–1991, 1995–2000) oraz Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze (1993–1995). W jego zasługach znalazł się również Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi (2009–2012).

Jego gościnne występy miały miejsce na deskach Teatru Studio w Warszawie, Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, Sceny na Piętrze oraz Teatru Muzycznego w Poznaniu. Szczytko wystąpił w ponad stu rolach teatralnych, współpracując z takimi reżyserami jak: Krystian Lupa, Henryk Tomaszewski, Alina Obidniak, Jerzy Zegalski, Wanda Laskowska oraz wielu innych uznawanych twórców.

W latach 80. i 90. był aktywnie zaangażowany w Teatr Polskiego Radia. W 1990 roku zadebiutował jako reżyser, adaptując „Traktat moralny” Czesława Miłosza. Jego przedstawienia cieszyły się uznaniem i były prezentowane na festiwalach w Berlinie, Poczdamie, a także w Kijowie – w Narodowym Teatrze im. Iwana Franki. W latach 1991–1993 Szczytko przebywał na off-off Broadwayu, gdzie pełnił funkcję dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Teatralnej w Nowym Jorku, dokumentując historię polskiego teatru w USA. Również i w Poznaniu zajmował się kierowaniem Teatrem Polskim, gdzie był dyrektorem naczelnym oraz producentem agencji reklamowej. W latach 2012–2017 reżyserował w Narodowym Teatrze Dramatycznym im. Tarasa Szewczenki w Charkowie.

Na ekranie zadebiutował rolą Sierżanta w telewizyjnym spektaklu „Matka Courage i jej dzieci” Brechta w 1983 roku. Jego pierwsza rola filmowa to Feliks Krogulecki w „Republice nadziei” z 1986 roku. Andrzej Szczytko pojawił się w wielu filmach, nierzadko grając postaci drugoplanowe, do takich produkcji jak: „Koledze Pana Boga” (1986) w reżyserii Wojciecha Brzozowicza, „Powrocie do Polski” (1988) w reżyserii Paweł Pitera, a także „Ogniem i mieczem” (1999) reżyserii Jerzy Hoffman. Wystąpił także w znanych serialach telewizyjnych, takich jak „Pogranicze w ogniu” oraz „Tajemnica twierdzy szyfrów”.

Niestety, zmarł 11 czerwca 2021 roku w Poznaniu. Jego życie dobiegło końca w wieku 65 lat, a jego ciało spoczęło na Cmentarzu Parafii Matki Bożej Pocieszenia w Poznaniu (kwatera: IV rząd: B miejsce: 50).

Teatr

W tej sekcji przedstawiamy wyjątkowe dokonania Andrzeja Szczytki w dziedzinie teatru, gdzie możemy znaleźć różnorodne sztuki, w których brał udział jako aktor. Jego osiągnięcia są udokumentowane w poniższej tabeli, która zawiera interesujące informacje dotyczące ról oraz form twórczości.

Teatr
Rok	Tytuł	Autor	Reżyser	Teatr	Role / Forma twórczości
1977	Androkles i lew	George Bernard Shaw	Henryk Tomaszewski	Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze	Letullus
1978	Ifigenia w Taurydzie	Johann Wolfgang Goethe	Alina Obidniak	Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze	Orestes
1978	Nadobnisie i koczkodany, czyli Zielona pigułka	Stanisław Ignacy Witkiewicz	Krystian Lupa	Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze	Mandelbaum
1978	Dziady część III	Adam Mickiewicz	Grzegorz Mrówczyński	Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze	Tomasz, Lokaj
1978	Księżyc świeci nieszczęśliwym	Eugene O’Neill	Jerzy Hoffmann	Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku	Harder
1978	Żegnaj, Judaszu	Ireneusz Iredyński	Wojciech Pisarek	Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku	Judasz
1979	Niewidzialna kochanka czyli hiszpańskie czary	Pedro Calderón de la Barca	Jerzy Zegalski	Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku	Don Manuel
1979	Profesja pani Warren	George Bernard Shaw	Jerzy Zegalski	Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku	Frank Gardner
1979	Tyberiusz	Wojciech Bąk	Jerzy Zegalski	Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku	Konsul II, Senator III
1980	Wesele	Stanisław Wyspiański	Jerzy Zegalski	Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku	Kuba
1980	Grupa Laokoona	Tadeusz Różewicz	Tadeusz Kozłowski	Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku	Syn
1981	Łyżki i księżyc	Emil Zegadłowicz	Ryszard Major	Teatr Polski w Szczecinie	Złoczyńca
1982	Betleem polskie	Lucjan Rydel	Henryk Giżycki	Teatr Polski w Szczecinie	Jagiełło, Jasiek
1982	Igraszki z diabłem	Jan Drda	Andrzej Rozhin	Teatr Polski w Szczecinie	Karborund
1982	Alicja w Krainie Czarów	Lewis Carroll	Andrzej Strzelecki	Teatr Polski w Szczecinie	Król, Bil
1982	Matka Courage i jej dzieci	Bertolt Brecht	Andrzej Rozhin	Teatr Polski w Szczecinie	Żołnierz
1982	Miarka za miarkę	William Shakespeare	Irena Wollen	Teatr Polski w Szczecinie	Łokieć
1983	Ulisses	James Joyce	Wanda Laskowska	Teatr Polski w Szczecinie	Doktor, Grabarz, Żołnierz
1983	Proces	Franz Kafka	Lech Raczak	Teatr Polski w Poznaniu	Titorelli
1983	Mistrz Olof	August Strindberg	Jerzy Kreczmar	Teatr Polski w Poznaniu	Niemiec; asystent reżysera
1984	Henryk V	William Shakespeare	Jan Kulczyński	Teatr Polski w Poznaniu	Chór, Arcybiskup Canterbury, Komendant Harfleur, Herold
1985	Mieszczanin szlachcicem	Molière	Leszek Czarnota	Teatr Polski w Poznaniu	role
1985	Zmierzch	Izaak Babel	Jacek Pazdro	Teatr Polski w Poznaniu	Sieńka Tupacz
1986	Nie-Boska komedia	Zygmunt Krasiński	Grzegorz Mrówczyński	Teatr Polski w Poznaniu	Przechrzta
1986	Żmija	Fadil Hadzić	Bogdan Jerković	Teatr Polski w Poznaniu	Pik, dziennikarz
1986	Przygody Sindbada Żeglarza	Bolesław Leśmian	Maria Straszewska	Teatr Polski w Poznaniu	Mirakles
1987	Normalne serce	Larry Kramer	Grzegorz Mrówczyński	Teatr Polski w Poznaniu	Bruce Niles
1987	Dziady	Adam Mickiewicz	Grzegorz Mrówczyński	Teatr Polski w Poznaniu	Wysocki, Tomasz Zan, Kruk, Justyn Pol
1988	Ubu Król, czyli Polacy	Alfred Jarry	Wiesław Górski	Teatr Polski w Poznaniu	Spiskowiec
1990	W Kraju Kłamczuchów	Zofia Mrówczyńska	Leszek Czarnota	Teatr Polski w Poznaniu	role
1990	Jan Maciej Karol Wścieklica	Stanisław Ignacy Witkiewicz	Jacek Bunsch	Teatr Polski w Poznaniu	Klawecyn Gorgozan Bykoblazjon
1990	Wyzwolenie	Stanisław Wyspiański	Grzegorz Mrówczyński	Teatr Polski w Poznaniu	Przodownik
1990	Traktat moralny	Czesław Miłosz	Andrzej Szczytko	Teatr Polski w Poznaniu	role; reżyseria, adaptacja
1991	Szewcy	Stanisław Ignacy Witkiewicz	Jacek Bunsch	Teatr Polski w Poznaniu	Hiper-Robociarz
1992	Zabawa	Sławomir Mrożek	Ireneusz Wykurz	Polska Grupa Teatralna w Nowym Jorku	Parobek B
1994	Zabawa jak nigdy	William Saroyan	Roman Kłosowski	Lubuski Teatr w Zielonej Górze	Joe
1995	Ślub	Witold Gombrowicz	Krzysztof Rościszewski	Lubuski Teatr w Zielonej Górze	Dygnitarz-Zdrajca, Pijak 1
1995	Don Kichote	Miguel de Cervantes	Jacek Bunsch	Teatr Polski w Poznaniu	Biskajczyk, Galernik III, Książę
1996	Noc Walpurgii albo Kroki Komandora	Wieniedikt Jerofiejew	Waldemar Modestowicz	Teatr Polski w Poznaniu	Dr Igor Lwowicz Raninson
1997	Świat na opak	Wiesław Hołdys	Wiesław Hołdys	Teatr Polski w Poznaniu	Oprawca
1998	Ballady i romanse	Adam Mickiewicz	Adam Orzechowski	Teatr Polski w Poznaniu	role; asystent reżysera
1999	Ślub	Witold Gombrowicz	Krzysztof Rościszewski	Teatr Polski w Poznaniu	Zdrajca II, Pijak II
1999	Wieczór Trzech Króli, albo co chcecie	William Shakespeare	Waldemar Matuszewski	Teatr Polski w Poznaniu	Orsino, książę Ilrii
1999	Wieczór kawalerski	Robin Hawdon	Paweł Pitera	Teatr Polski w Poznaniu	Tom
2003	Mistrz i Małgorzata	Michaił Bułhakow	Andrzej Marczewski	Teatr Nowy w Łodzi	Berlioz, Parczewski, Moskiewska Krawcowa, Alojzy Mogarycz
2007	Okno na parlament	Ray Cooney	Paweł Pitera	Teatr Muzyczny w Poznaniu	Richard Willey
2010	Biedermann i podpalacze	Max Frisch	Krzysztof Babicki	Teatr Nowy w Łodzi	Gottlieb Biedermann
2011	Przyjazne dusze	Pam Valentine	Paweł Pitera	Teatr Nowy w Łodzi	Jack Cameron
2013	Żegnaj, Judaszu	Ireneusz Iredyński	Andrzej Szczytko	Narodowy Teatr Dramatyczny w Charkowie	reżyseria
2014	Antygona w Nowym Jorku	Janusz Głowacki	Andrzej Szczytko	Narodowy Teatr Dramatyczny w Charkowie	reżyseria
2016	Labirynt	Ołeksandr Witer	Andrzej Szczytko	Scena Nowa Centrum Kultury Zamek w Poznaniu	reżyseria, przekład
2016	Noc wilków	Ołeksandr Witer	Jacek Malinowski	Białostocki Teatr Lalek	przekład
2017	Kartoteka	Tadeusz Różewicz	Andrzej Szczytko	Narodowy Teatr Dramatyczny w Charkowie	reżyseria, opracowanie muzyczne
2017	Antygona w Nowym Jorku	Janusz Głowacki	Andrzej Szczytko	Teatr Nowy w Łodzi	reżyseria

Filmografia

Prezentujemy filmografię Andrzeja Szczytko, która obejmuje jego znaczące osiągnięcia w dziedzinie filmu i telewizji.

Role w filmach i telewizji
Rok	Tytuł	Reżyser	Rola	Uwagi
1983	Matka Courage i jej dzieci	Andrzej Rozhin	Sierżant, Człowiek Wojny	Teatr Telewizji
1985	Republika Ostrowska	Zbigniew Kuźmiński	Feliks Krogulecki	serial
1986	Republika nadziei	Zbigniew Kuźmiński	Feliks Krogulecki	film
1986	Kryptonim „Turyści”	Jerzy Obłamski	SB-ek aresztujący Masnego	odc. 3
1986	Kolega Pana Boga	Wojciech Brzozowicz		film
1988	Powrót do Polski	Paweł Pitera	Roman Wilkanowicz	film
1988	Pogranicze w ogniu	Andrzej Konic	porucznik Lenart, podwładny Sarny	odc. 6
1989	Żelazną ręką	Ryszard Ber	prowadzący Samuela Zborowskiego na ścięcie	film
1989	Normalne serce	Grzegorz Mrówczyński	Bruce Niles (Paul Popham)(inne języki)	Teatr Telewizji
1989	Kanclerz	Ryszard Ber	Wacław Urowiecki, podkomendny Zamoyskiego	odc. 3, 4, 5
1989	Gdańsk 39	Zbigniew Kuźmiński	Stanisław Poszwa, inspektor celny w Kałdowie	serial
1991	Pogranicze w ogniu	Andrzej Konic	porucznik Lenart, podwładny Sarny	odc. 11, 13, 15, 20, 23, 24
1996	Poznań 56	Filip Bajon	chirurg w Szpitalu im. Franciszka Raszei	film
1997	Ach, te okienka	Paweł Pitera	ojciec	serial
1999	Ogniem i mieczem	Jerzy Hoffman	ataman koszowy	film
2000	Ogniem i mieczem	Jerzy Hoffman	ataman koszowy	serial
2000−2001	Duża przerwa	Mirosław Bork	Zbigniew Szawdzianiec „Alchemik”	serial
2001–2003	Zrozumieć świat	Ewa Juchniewicz	Marek Leśny	serial
2001	3 km do raju	Rafał Jerzak	dziennikarz	film
2001	Na dobre i na złe	Teresa Kotlarczyk	Szumski	odc. 74
2003	Psie serce	Michał Ozierow	Jacek, mąż Baśki	odc. 21
2003	Plebania	Jerzy Sztwiertnia	mąż Konstancji	odc. 332
2003	Chwała zwycięzcom	Adek Drabiński	porucznik Bohdan Hulewicz	Sensacje XX wieku
2003	M jak miłość	Maciej Dejczer	patolog	odc. 181
2003	Ludzie wśród ludzi	Krzysztof Riege	Aleksander	serial
2003	Kasia i Tomek	Jerzy Bogajewicz	pracownik kasyna	seria II, odc. 2, głos
2004	Czerwona Orkiestra	Adek Drabiński	pułkownik Abwehry	Sensacje XX wieku
2004	Na dobre i na złe	Teresa Kotlarczyk	doktor Biernacki	odc. 172
2004	Tajemniczy zamek	Adek Drabiński	kmdr por. Howard Compaigne	Sensacje XX wieku
2004	Pojedynek w Venlo	Adek Drabiński	Gijsbertus Sas(inne języki)	Sensacje XX wieku
2005	Pensjonat pod Różą	Maciej Wojtyszko	Julian Gentowski	odc. 44 i 45
2005	Magda M.	Maciej Dejczer	przedsiębiorca, klient Wiktora	odc. 10
2006	Kopciuszek	Jerzy Łukaszewicz	Bielawski	serial
2006	Fala zbrodni	Filip Zylber	Zygmunt Rokicki, wiceminister finansów	odc. 62, 63, 65, 68, 69
2007	Teczka	Jakub Kossakowski	Włodzimierz Ostrowski, współcześnie	film
2007	Tajemnica twierdzy szyfrów	Adek Drabiński	kapitan Thomas Gregg	serial
2007	Regina	Teresa Kotlarczyk	lekarz	serial
2009	Ojciec Mateusz	Maciej Dejczer	rektor uczelni	odc. 29
2010	Samo życie	Teresa Kotlarczyk	Stanisław Wiśniewski, prezes wydawnictwa	serial
2011	Ojciec Mateusz	Maciej Dutkiewicz	ojciec Jarka	odc. 80
2013	Pierwsza miłość	Wojciech Beszłej	mł. inspektor Bogusław Oleszkiewicz	serial
2013	M jak miłość	Roland Rowiński	lekarz	odc. 1000
2014	Prawo Agaty	Maciej Migas	sędzia wojskowy	odc. 68, 69
2016	Na Wspólnej	Urszula Urbaniak	prokurator	odc. 2213
2019	Stulecie Winnych	Piotr Trzaskalski	prezydent Ignacy Mościcki	odc. 7

Odznaczenia i nagrody

W ciągu swojej kariery Andrzej Szczytko otrzymał liczne odznaczenia i nagrody, które potwierdzają jego wkład w kulturę i sztukę.

• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2012),
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2017),
• 1987: Wyróżnienie za role Tomasza Zana, Piotra Wysockiego, Justyn Pola i Kruka w „Dziadach” na Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu,
• 1988: Nagroda Krytyków miesięcznika społeczno-kulturalnego „Nurt”,
• 1995: Grand Prix za przedstawienie „Ewangelista – Bob Dylan Story” na Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych,
• 1996: Nagroda Krytyków Dziennika Poznańskiego,
• 2015: Nagroda Krytyki Ukraińskiej,
• 2016: Nagroda im. Stanisława Ignacego Witkiewicza – Nagroda Sekcji Krytyków Teatralnych PO ITI za popularyzację polskiego teatru na świecie, przyznana z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru przez Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego,
• 2019: Nagroda im. Łukasza Horowskiego za wielkopolski styl budowania partnerstwa Polski i Ukrainy przyznana podczas Festiwalu „Ukraińska Wiosna”.

---

Oceń: Andrzej Szczytko

---