I Liceum Ogólnokształcące im. Grzegorza Piramowicza w Augustowie

---

Historia szkoły

Dwudziestolecie międzywojenne

Po zakończeniu I wojny światowej w Augustowie, podobnie jak przed jej wybuchem, brakowało jakiejkolwiek szkoły średniej. W 1925 roku władze lokalne podjęły uchwałę o budowie względem gmachu, który miał służyć jako gimnazjum. Niemniej jednak, z uwagi na znaczący niedobór wykwalifikowanej kadry pedagogicznej, zdecydowano o przemianowaniu budynku na seminarium nauczycielskie. Ustanowiono zatem Państwowe Seminarium Nauczycielskie Męskie im. Grzegorza Piramowicza, które zostało utworzone z podziału suwalskiego seminarium na męskie i żeńskie. Placówka rozpoczęła działalność 1 października 1927 roku, a pierwszym dyrektorem został Walerian Węglewski, który pełnił tę funkcję do 1928 roku, po czym jego miejsce zajął Witold Wołosewicz, stojący na czele szkoły aż do 1939 roku.

W ciągu pierwszego roku akademickiego seminarium osiągnęło pełną liczbę pięciu kursów oraz cztery oddziały szkoły ćwiczeń. W 1931 roku liczba uczniów wzrosła do 141. Po uchwaleniu reformy szkolnictwa, która zdefiniowała nowy podział na czteroletnie gimnazja i dwuletnie licea, seminarium zaczęto przekształcać w Państwowe Gimnazjum Koedukacyjne, które oficjalnie rozpoczęło swoją działalność w 1933 roku. Część kursów żeńskich została przeniesiona do gimnazjum z Suwałk, a rekrutacja do seminarium została zakończona, pozostawiając jedynie klasy starsze. W roku szkolnym 1933/1934 w seminarium kształciło się 102 seminarzystów, a w szkole ćwiczeń oraz gimnazjum odpowiednio 161 i 76 uczniów.

W roku 1937 po raz ostatni zdano maturę w seminarium, a powołano dwuletnie liceum o profilach humanistycznym i przyrodniczym. W tym samym roku placówka zyskała nową nazwę: Państwowe Liceum i Gimnazjum Ogólnokształcące w Augustowie. W pierwszej maturze, która odbyła się w maju i czerwcu 1939 roku, jak wiele lat wcześniej udział wzięło 26 uczniów. W 1937 roku w gronie pedagogicznym znalazło się 20 nauczycieli.

W obrębie wspomnianych instytucji wychowawczych funkcjonowały różnorodne organizacje, takie jak Szkolna Kasa Oszczędności, Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Liga Morska i Rzeczna, Związek Harcerstwa Polskiego, oraz Sodalicja Mariańska. Również Bratnia Pomoc odegrała znaczącą rolę, organizując społeczność oraz działania charytatywne, w tym wspieranie dzieci polskich za granicą oraz przygotowywanie różnorodnych uroczystości.

W marcu 1933 roku powstało koło szybowcowe pod auspicjami Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, które mogło zebrać fundusze na budowę szybowca typu „Wrona”. W roku szkolnym 1938/1939 z kolei wprowadzono kurs motoryzacyjny, a szkoła wzbogaciła się o samochód Buick, który był wcześniej używany przez Józefa Becka.

W 1934 roku działające przy szkole koło sportowe odnosiło znaczące sukcesy w zawodach, w szczególności w dyscyplinach takich jak pchnięcie kulą, rzut dyskiem, oraz skoki w dal i wzwyż. Uczniowie aktywnie angażowali się w turystykę, organizując spływy Czarną Hańczą oraz wyprawy po Necku.

W 1932 roku zainaugurowano działania czasopisma szkolnego „Praca Młodych”, które niestety, po wydaniu drugiego numeru w 1934 roku, przestało się ukazywać. Tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej wydawano dwumiesięcznik „Echo Szkolne”, który ilustrował humorystycznymi rysunkami Jerzego Jaworowskiego. Szkoła mogła również poszczycić się czterogłosowym chórem, orkiestrą symfoniczną oraz różnorodnymi zespołami tanecznymi, które były odpowiedzialne za uświetnianie wydarzeń zarówno lokalnych, jak i wydarzeń odbywających się w innych miastach, w tym w Wilnie.

W czasach międzywojennych istotnym problemem, z którym zmagała się społeczność uczniowska, były opłaty za naukę. Rada pedagogiczna podejmowała starania, aby zwolnić uczniów, którzy byli w trudnej sytuacji finansowej z tych opłat, co wpływało na ograniczone środki finansowe szkoły.

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej, nauczyciele gimnazjum oraz liceum zostali ewakuowani na Wileńszczyznę, a w Augustowie zapanowała radziecka okupacja. Na początku nowa administracja nie wprowadzała istotnych zmian w systemie edukacji, ale młodzież została cofnięta o jedną klasę, zmieniając język nauczania na rosyjski. Z dniem 1 stycznia 1940 roku zlikwidowano polskie szkoły I, II i III stopnia, wprowadzając nowe siedmioklasowe szkoły. W samej szkole miały miejsce aresztowania uczniów z powodu patriotycznej działalności lub podejrzeń o udział w ruchu oporu. Budynek szkoły został przekształcony w obiekt gospodarczy, a po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 roku, ulokowano tam szkołę Hitlerjugend dla dzieci uznawanych za wrogów Rzeszy.

Lata powojenne

Pomimo zaminowania przez Niemców, budynek szkoły przetrwał wojnę i w 1945 roku wznowił działalność. Dyrektorem ponownie został Witold Wołosewicz, jednak rychło zastąpił go Franciszek Ludwiński – były więzień obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen. W lutym 1945 roku, po wyzwoleniu Augustowa, uczniowie pod kierunkiem Heleny Mikołajewskiej przystąpili do porządkowania gmachu, a w kwietniu ruszyły zajęcia obejmujące cztery klasy gimnazjum. W roku szkolnym 1945/1946 utworzono dwie klasy licealne. W latach 1945-1948 dokonano wielu pozytywnych zmian, powstały zespoły artystyczne, takie jak zespół teatralny oraz taneczny, a także organizacje, w tym PCK, ZHP, ZWM i SP.

W czerwcu 1946 roku szkołę ukończyli pierwsi powojennyi maturzyści, a w 1947 dyrektorem mianowano Ludwika Jaworskiego. W roku szkolnym 1948/1949 w miejsce czteroletnich gimnazjów i dwuletnich liceów powstały czteroletnie licea ogólnokształcące, co skłoniło do utworzenia w Augustowie Szkoły Ogólnokształcącej stopnia licealnego.

We wrześniu 1950 roku liceum połączono z podstawowymi szkołami nr 1 i 3, tworząc nową jednostkę: Szkołę Podstawową i Liceum Ogólnokształcące w Augustowie, a jej dyrektorem został Stefan Roman. Z kolei w budynku po liceum przy ulicy 29 Listopada zorganizowano Liceum Pedagogiczne, które przeniesiono z Suwałk, a część nauczycieli również wywodziła się z augustowskiego liceum. Ta sytuacja spowolniła rozwój liceum, do momentu kiedy na początku lat sześćdziesiątych nastąpiły znaczące zmiany.

W latach sześćdziesiątych liczba klas znacznie wzrosła, a także liczba uczniów osiągnęła około pięciuset, natomiast liczba nauczycieli wynosiła osiemnaście. Współpraca liceum z szkołą podstawową trwała do 1965 roku, kiedy to klasy licealne zostały w końcu odseparowane od podstawowych. W 1968 roku liceum ogólnokształcące wróciło do budynku przy ul. 29 Listopada. 20 października 1973 roku nadano szkole sztandar, który został ufundowany przez społeczeństwo Augustowa oraz stworzony przez Józefa Pawlukiewicza.

W 1975 roku placówka przeniosła się do nowego obiektu, który miał pełnowymiarową salę gimnastyczną, usytuowanego na osiedlu Śródmieście, chociaż budynek nie był jeszcze w pełni ukończony. W 1976 roku przekształcono szkołę w Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Grzegorza Piramowicza, obejmujący I Liceum Ogólnokształcące, Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących i Średnie Studium Zawodowe, a dyrektorem został Zdzisław Badowski.

W 1990 roku szkoła powróciła do nazwy Liceum Ogólnokształcące im. Grzegorza Piramowicza, a na stanowisko dyrektora został powołany Stanisław Budnik. W 1998 roku na jej czele stanęła Joanna Lisek, która pełni tę funkcję do dnia dzisiejszego. W latach 90. XX wieku przy liceum powstał młodzieżowy zespół teatralny „Res Humanae”, pod kierownictwem polonistki Bożeny Bendig. W roku szkolnym 1999/2000 wznowiono Liceum dla Dorosłych, a szkoła zyskała z powrotem nazwę Zespół Szkół Ogólnokształcących. Od 2001 roku w placówce działa publiczne gimnazjum bezobwodowe, nawiązujące do długiej tradycji edukacyjnej szkoły.

Dyrektorzy szkoły

W historii I Liceum Ogólnokształcącego im. Grzegorza Piramowicza w Augustowie, dyrektorzy pełnili kluczową rolę, kształtując obraz oraz kierunek rozwoju tej instytucji edukacyjnej.

• walerian węglewski (1927–1928),
• witold wołosewicz (1928–1939, kwiecień-lipiec 1945),
• franciszek ludwiński (1945–1947),
• ludwik jaworski (1947–1950),
• stefan roman (1950–1968),
• ryszard jędrzejewski (1968–1976),
• zdzisław badowski (1976–1990),
• stanisław budnik (1990–1998),
• joanna lisek (1998–2018),
• anna sus-cilulko (od 2018).

Absolwenci

Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego im. Grzegorza Piramowicza w Augustowie to grupa wybitnych osobowości, które znacząco wpłynęły na różne dziedziny życia publicznego oraz kulturalnego w Polsce i poza jej granicami. Poniżej przedstawiamy sylwetki kilku z nich:

• Zygmunt Huszcza (1917–2006) – znany dowódca wojskowy, który brał udział w bitwie pod Lenino, był generałem broni Wojska Polskiego oraz wiceministrem oświaty i wychowania w latach 1972–1982. Swoją drogą, pełnił również funkcję posła na Sejm PRL V i VI kadencji.
• Krystyna Zofia Eichler (1921–2012) – utalentowana architektka oraz malarka, która całe swoje życie zawodowe spędziła w Stanach Zjednoczonych, będąc jednocześnie sybiraczką.
• Irena Krzywińska (1922–2017) – malarka i poetka, również sybiraczka; jej dzieła są częścią zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.
• Zenobiusz Bednarski (1923–2014) – lekarz i doktor nauk medycznych, specjalizujący się w ftyzjatrii oraz historii medycyny.
• Marian Szamatowicz (1935) – lekarz i profesor nauk medycznych, który związał swoją karierę z Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku. W 1987 roku zrealizował pierwszy w Polsce udany zabieg zapłodnienia człowieka metodą in vitro.
• Janusz Michałowski (1937) – znany aktor teatralny i filmowy, który przez wiele lat współpracował z Teatrem Współczesnym w Warszawie.
• Bohdan Zdziennicki (1944) – prawnik, doktor nauk prawnych, sędzia NSA oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, pełniący funkcję prezesa TK w latach 2008–2010.
• Marek Kłoczko (1951) – polityk, przedsiębiorca oraz menedżer, będący posłem na Sejm I kadencji.
• Andrzej Sobolewski (1951) – wybitny fizyk, profesor nauk fizycznych, pracujący w Instytucie Fizyki PAN i członek korespondent Polskiej Akademii Nauk.
• Janina Osewska (1955) – pedagog, poetka oraz znawczyni regionów Augustowszczyzny i Suwalszczyzny.
• Andrzej Szczytko (1955) – aktor oraz reżyser teatralny, który również zajmuje się pedagogiką.
• Jan Prostko-Prostyński (1958) – historyk, badający dzieje Bizancjum, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki UAM.
• Marian Zalewski (1958) – polityk, który w latach 2008–2011 pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
• Krzysztof Chełmiński (1958) – matematyk i profesor nauk matematycznych, zatrudniony jako profesor zwyczajny na Politechnice Warszawskiej oraz Politechnice w Darmstadt.
• Dariusz Bugalski (1961) – poeta i dziennikarz Programu 3 Polskiego Radia, znany z audycji Trójka pod księżycem.
• Wojciech Satuła (1962) – fizyk, profesor nauk fizycznych, dyrektor Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego.
• Regina Jurkowska (1972) – dyplomatka, która pełniła funkcję konsula generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Sydney.

Charakterystyka szkoły

Profile klas

W bieżącym roku szkolnym 2023/2024, oferta edukacyjna szkoły prezentuje się różnorodnie, z wieloma unikalnymi profilami klas pierwszych.

Klasa	Rozszerzone przedmioty
A	biologia, chemia, język angielski lub matematyka
B	matematyka, geografia, język angielski
C	język polski, historia lub wos, język angielski
D	język polski, biologia oraz język angielski
E	język angielski, geografia, język niemiecki lub język rosyjski
F	biologia, chemia, język angielski/matematyka, fizyka, geografia
M	geografia, język angielski

Koła zainteresowań

Uczniowie mają możliwość rozwijania swoich pasji oraz zainteresowań poprzez uczestnictwo w różnych kołach. Oto niektóre z nich:

• Teatr Res Humanae,
• Towarzystwo Chemiczne,
• Szkolny Klub Europejski,
• Szkolne Koło Robotyków.

---

Oceń: I Liceum Ogólnokształcące im. Grzegorza Piramowicza w Augustowie

---