Jan Szostak, urodzony 11 maja 1917 roku w Augustowie, to postać o niezwykłym dorobku, który łączył w sobie różnorodne talenty i doświadczenia życiowe. Jego życie zakończyło się 8 listopada 1986 roku, pozostawiając po sobie ślad w historii Polski.
Był nie tylko utalentowanym rzeźbiarzem ludowym, ale również aktywnym uczestnikiem wydarzeń wojennych jako żołnierz Armii Krajowej. Jego działalność w tym okresie świadczy o odwadze oraz oddaniu dla swojego kraju.
Po wojnie, Jan Szostak rozpoczął pracę w aparacie bezpieczeństwa PRL, stając się funkcjonariuszem, który pełnił istotną rolę w tamtych czasach. Pełnił funkcję szefa Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Augustowie, co związane było z ogromną odpowiedzialnością i wpływem na lokalne społeczeństwo.
Jako przewodniczący prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Augustowie, Jan Szostak miał możliwość kształtowania polityki lokalnej oraz wpływania na rozwój społeczny swojego regionu. Jego życie było pełne znaczących wydarzeń, które miały wpływ na historię sąsiedztwa oraz kraju.
Życiorys
Jan Szostak to postać o skomplikowanej i niejednoznacznej biografii. Urodził się w Augustowie, a jego losy naznaczone były udziałem w wydarzeniach, które miały kluczowe znaczenie dla historii Polski w XX wieku. W czasie kampanii wrześniowej brał czynny udział w walkach, co było jednym z pierwszych znaczących epizodów jego życia.
W okresie 1939–1941 figurował jako współpracownik NKWD, gdzie używał kryptonimu „Wrona”. Z jego akt osobowych wynika, że współpracował z radzieckim wywiadem, przekazując informacje o kilkunastu osobach oraz magazynach broni. Równocześnie do 1942 roku działał w Armii Krajowej, nosząc pseudonim „Kruk”, a w tej organizacji pełnił różne funkcje, w tym łącznika oraz dowódcy drużyny i plutonu. Po wojnie, w 1944 roku, powrócił do współpracy z NKWD, pod okiem majora Wasilenko, który był jego oficerem prowadzącym, a później doradcą w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa.
W 1945 roku Szostak związał się z Urzedem Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie początkowo pracował w Augustowie. Po przeszkoleniu, został przeniesiony na stanowisko starszego referenta PUBP w Ełku, a następnie awansował na zastępcę szefa urzędu w Białymstoku. Od 1947 roku pełnił funkcję kierownika PUBP w Augustowie. Jego działalność w tym okresie była naznaczona wyjątkowym okrucieństwem; potrafił bić ludzi do momentu, gdy umierali z wykrwawienia. Dlatego zyskał m.in. miano „Pana życia i śmierci” oraz „Kata Augustowa”.
Po odejściu z aparatu bezpieczeństwa, Jan Szostak został członkiem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Augustowie, a następnie jej przewodniczącym. W grudniu 1952 roku, w trakcie odprawy po nieudanej reelekcji, miał wygłosić kontrowersyjne słowa, które podkreślają jego brutalną naturę:
Jak trzeba było wieszać ludzi, strzelać do nich i topić ich w ustępach, to nikogo nie było. A teraz moich zasług nikt nie bierze pod uwagę.
W ostatnich latach życia zajął się rzemiosłem artystycznym, stając się znanym rzeźbiarzem ludowym, który tworzył prace o tematyce religijnej. Jego dom przyciągał wycieczki szkolne, a on sam unikał opuszczania go, obawiając się odwetu ze strony osób, którym wyrządził krzywdę. Po jego śmierci w Augustowie rozklejono klepsydry z treścią mówiącą o jego kontrowersyjnej przeszłości: „Z radością informujemy, że zmarł największy kat Augustowa”. Dodatkowo, jego grób był kilkukrotnie dewastowany, co świadczy o trwałym wpływie jego działań na lokalną społeczność.
Przypisy
- Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 27.04.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Mirosław Milewski (generał MO) | Marek Kłoczko | Sławomir Dabulewicz | Michał Wiśniewski (urzędnik państwowy) | Zygmunt Huszcza | Dariusz Ciszewski | Mirosław Cybulko | Adam Rybakowicz | Zygmunt Ropelewski | Zygmunt Rukściński | Regina Jurkowska | Stanisław Szczęsnowicz | Mirosław KarolczukOceń: Jan Szostak (funkcjonariusz)