Sajownica

Rzeka ta wpływa do Netty w Białobrzegach, gdzie łączy się także z Kanałem Augustowskim poprzez kanał, który jest przegrodzony jazem czterozastawkowym. W miejscu, w którym Sajownica spotyka się z Nettą, powstaje zalew, a sama rzeka otoczona jest przepięknymi lasami Puszczy Augustowskiej.

Sajownica bywa często identyfikowana jako odcinek rzecznego systemu Rudawki (znanej również jako Stara Ruda), która na swojej wschodniej części wpada do jeziora Sajenko. Rzeka Rudawka, o silnym nurcie, następnie przepływa przez jeziora Sajenek oraz Sajno, a na zachodzie rynny polodowcowej, wypływa jako Sajownica. Można ją również traktować jako fragment Netty, która łączy poprzez Sajno oraz Kanał Bystry różne odcinki Netty w Augustowie i Białobrzegach.

Po zakończeniu II wojny światowej, w związku z odbudową śluzy Białobrzegi, istniała koncepcja połączenia Kanału Augustowskiego z jeziorem Sajno właśnie poprzez Sajownicę, co mogłoby wzbogacić lokalny ruch turystyczny i wodny.

Wzdłuż Sajownicy w Białobrzegach znajduje się pomnik upamiętniający 9 polskich żołnierzy, którzy zostali rozstrzelani przez radzieckich czołgistów 23 września 1939 roku, w wyniku agresji ZSRR na Polskę. Obok rzeki, nieopodal drogi krajowej nr 8, stoi pamiętający czasy sprzed wielu lat drewniany młyn z 1926 roku, który obecnie jest wykorzystywany w celach turystycznych.

Zgodnie z badaniami prof. Knuta Olofa Falka, nazwa Sajownica wywodzi się od jaćwieskiego słowa sõia, które oznacza rzekę. Dzięki swojemu położeniu oraz historii, Sajownica staje się miejscem, które warto odwiedzić i poznać jego bogatą przeszłość.