Wincenty Szczęsnowicz, znany również pod angielskim nazwiskiem Vincent Swicz, to postać o znaczącym wkładzie w historię oraz kulturę polską. Urodził się 20 sierpnia 1899 roku w Augustowie, a swoje życie zakończył 14 listopada 1987 roku w Kostrzynie.
Był on nie tylko kapitanem łączności w Polskim Wojsku, ale także aktywnym działaczem na uchodźstwie. Jako pisarz oraz lektorem, Szczęsnowicz wykazywał się zaangażowaniem w propagowanie przyjaźni między Polską a Wielką Brytanią. Jego działalność skupiała się na idei „przyjaźni ponad granicami”, co było tematem bliskim jego sercu.
Co więcej, był założycielem i animatorem jednego z pierwszych klubów korespondencyjnych, który zyskiwał zasięg światowy, a jego inicjatywy miały na celu łączenie ludzi różnych narodowości i kultur.
Oficer Wojska Polskiego
Wincenty Szczęsnowicz to postać, która związała swoje życie z wojskiem podczas wojny polsko-bolszewickiej. Jako ochotnik wstąpił do armii i przeszedł intensywne szkolenie, szczególnie w zakresie łączności, w Szkole Oficerskiej Wojsk Łączności w Zegrzu w latach 1923–1924.
W trakcie swojej kariery zajmował różne stanowiska dowódcze oraz instruktorskie w jednostkach radiotelegraficznych. Jego umiejętności oraz ciężka praca zaowocowały awansem na stopień kapitana w 1933 roku. Przez dziewięć lat, aż do 1936 roku, był instruktorem w Szkole Podchorążych Centrum Wyszkolenia Łączności. Zaledwie trzy lata przed wybuchem II wojny światowej, objął odpowiedzialność za referat w Wydziale Ogólnym Dowództwa Wojsk Łączności Ministerstwa Spraw Wojskowych.
W ocenie swoich przełożonych z 1938 roku, Szczęsnowicz był określany jako „oficer o wysokiej inteligencji, dużej wiedzy ogólnej i fachowej, bardzo sumienny, dokładny i systematyczny”. Jego osiągnięcia na zajmowanym stanowisku były wysoko oceniane, co podkreślało jego znaczenie w strukturach wojskowych.
W trakcie kampanii wrześniowej pełnił funkcję w Samodzielnym Referacie Organizacyjnym Łączności Naczelnego Dowództwa. Po zakończeniu kampanii znalazł się we Francji, aby następnie przenieść się do Szkocji w czerwcu 1940 roku. W tamtym okresie jego przełożeni powierzyli mu zadanie prowadzenia wykładów dla społeczności szkockiej oraz angielskiej, w celu przedstawienia historii Polski oraz upowszechnienia informacji o sytuacji wojennej i polskich żołnierzach przebywających na Wyspach Brytyjskich. Przez cztery lata zrealizował ponad pięćset spotkań oraz prelekcji.
Szczęsnowicz był również autorem publikacji dotyczących omawianych zagadnień. Wydał kilka książek, w tym „Poland’s Position in Central Europe”, „Poland Still Unknown” (cztery wydania, pierwsze w 1941 roku) oraz „First Steps in Polish” z 1944 roku.
Twórca i animator Klubu Korespondencyjnego
W kwietniu 1945 roku Wincenty Szczęsnowicz zainicjował działalność The British-Polish Correspondence Club, który miał na celu „propagowanie przyjaźni między Anglikami a Polakami, zwłaszcza wśród młodszych pokoleń, poprzez wymianę listów, osobiste spotkania oraz w przyszłości planowane wizyty”. Na początku działalności, Klub skupiał blisko 1000 członków, a po zaledwie dwóch latach ta liczba wzrosła do 2128, z czego 1097 stanowili Polacy. Z czasem, w 1952 roku, Klub zaczął przyjmować także członków innych narodowości i zmienił swoją nazwę na Friendship & Exchange.
Praca Klubu opierała się głównie na korespondencji między członkami, ale także na ich bezpośrednich spotkaniach, znanych jako „Club Socials”. Każdego roku wydawany był biuletyn, który ukazywał się kilka razy i łącznie obejmował 103 numery, a jego celem była organizacja działalności Klubu oraz integracja jego członków w „wielki krąg przyjaciół”.
W ciągu 33 lat, pełniąc funkcję sekretarza Klubu, Szczęsnowicz stworzył niezwykle przyjazną atmosferę, w której członkowie czuli wzajemną życzliwość. Sam zyskał ogromne zaufanie i sympatię. Jedna z członkiń podzieliła się swoimi wrażeniami: „Był spokojnym, przyjaznym człowiekiem. Dzięki Klubowi zaznałam wielu radości […] Wniósł on otuchę do mojego życia, wzbogacił je o wszystkie przyjaźnie, które zdobyłam dzięki niemu”.
W 1978 roku, kiedy Klub zgromadził blisko 700 członków z 69 krajów, Szczęsnowicz zdecydował się wrócić do Polski. Osiedlił się w Kostrzynie, u boku rodziny, gdzie zmarł w 1987 roku. Klub pozostawał aktywny do 2005 roku, co oznacza, że jeszcze przez 27 lat po jego odejściu kontynuował działalność w duchu tradycji swojego założyciela. Świadczą o tym biuletyny, które były wydawane przez nową sekretarz Klubu, Kathleen S. Richardson.
Zasługi
Wincenty Szczęsnowicz, poprzez swoją intensywną działalność edukacyjną i propagandową w okresie wojennym oraz po wojnie, odegrał kluczową rolę w integracji polskiej emigracji wojennej na terenie Wielkiej Brytanii, zwłaszcza w Szkocji. Jego wysiłki przyczyniły się do lepszego zrozumienia problemów Polaków przez miejscową ludność.
Wśród jego osiągnięć wyróżnia się utworzenie Brytyjsko-Polskiego Klubu Korespondencyjnego, który miał na celu ułatwienie kontaktów między Polakami a Brytyjczykami. Działalność Szczęsnowicza spotkała się z akceptacją i wsparciem ze strony jego wojskowych przełożonych, co świadczy o jego znaczeniu w społeczności.
Późniejsza aktywność w klubie Friendship & Exchange, który zyskał międzynarodowy charakter, była kontynuacją jego życiowych ideałów. Szczęsnowicz wyznawał szlachetne wartości i dążył do życia w zgodzie z nimi, co uwidoczniało się w jego wizji światowego pokoju oraz próbach wprowadzenia jej w życie.
Jak podkreśla jego biografia, „Klub i liczni jego przyjaciele z różnych części świata powinni realizować jego przesłanie, któremu on sam nadał realny kształt w osobistym wymiarze.”
Klub korespondencyjny, który założył, funkcjonował przez 60 lat i opierał się na tradycyjnej komunikacji pocztowej, aż w końcu zakończył swoją działalność w dobie nowoczesnych środków łączności. Pomimo tego, wartości i tradycje, które propagował Szczęsnowicz, były pielęgnowane do samego końca jego działalności.
Przypisy
- - a b c d e Biuletyny The British-Polish Correspondence Club i Friendship&Exchange, No.1-138 (1945-2005)
- - V.Swicz: First Steps in Polish, Oliver and Boyd, 1944
- - V.Swicz: Poland Still Unknown, Standard Printing Works, Kilmarnock, 1942
- - Boruta-Spiechowicz, gen.bryg.: Pismo dowódcy I.Korpusu z 24.12.1942.
- - Instytut Polski i Muzeum im.gen.Sikorskiego, Londyn: Archives Ref.No.A.V.20/106
- - Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa: Wniosek o odznaczenie Sr. Krzyżem Zasługi 1938
- - Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11.11.1938 r., s. 38.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Edward Milewski | Tadeusz Szaciłło | Stefan ŻabickiOceń: Wincenty Szczęsnowicz