Kaplica Najświętszej Marii Panny w Studzienicznej to niezwykły zabytek, który przyciąga zarówno turystów, jak i pielgrzymów. Znajdująca się w administracyjnej części Augustowa, kaplica charakteryzuje się niepowtarzalnym urokiem, mającym związek z jej wyjątkową lokalizacją.
Obiekt usytuowany jest na malowniczej wyspie na Jeziorze Studzienicznym, gdzie natura i duchowość splatają się w harmonijną całość. Kaplica jest częścią większego zespołu sakralnego, który tworzy sanktuarium Matki Bożej Studzieniczańskiej, miejscu licznych modlitw i refleksji.
W ramach tego zespołu sakralnego znajduje się również parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Studzienicznej, która odgrywa ważną rolę w życiu lokalnej społeczności, gromadząc wiernych na uroczystościach i ceremoniach kościelnych.
Historia
Wizytacja dekanatu augustowskiego z 1700 roku dostarcza dowodów na istnienie miejsca, które cieszyło się sławą cudów, jednak dokładne jego położenie nie jest znane. W późniejszym dokumencie, którym jest list przeora zakonu kamedułów z Wigier do kurii wileńskiej z 1740 roku, wspomniano, że na wyspie Jeziora Studzienicznego mieszkańcy otaczali czcią kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej przynajmniej od 1728 roku. W tym okresie na wyspie zamieszkał również pewien pustelnik, którego imienia niestety nie znamy.
W 1741 roku proboszcz augustowski otrzymał zezwolenie na wzniesienie kaplicy, jednakże na skutek sprzeciwu kamedułów z Wigier budowa uległa opóźnieniu. W 1772 roku na wyspie osiedlił się pustelnik Wincenty Morawski, były major lub pułkownik wojsk polskich, należący do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich. To on zbudował drewnianą kapliczkę.
W 1777 roku starosta augustowski, Stanisław Karwowski, nabył w Augustowie inną drewnianą kaplicę, którą Morawski, wspierany przez lokalną ludność, przeniósł do Studzienicznej. Wnętrze kaplicy zawierało trzy ołtarzyki, z czego w głównym umieszczono obraz Matki Bożej Częstochowskiej, otoczony wotami oraz napisem „Kapłani Boga pamiętajcie o mnie tego miejsca fundatorze Wincentym Grzeszniku”. Dodatkowo ulokowano ołtarzyki boczne poświęcone św. Janowi Nepomucenowi oraz św. Tekli.
W 1782 roku Morawski udał się na pielgrzymkę do Rzymu, gdzie uzyskał prawo do czterech odpustów zupełnych rocznych: Zesłania Ducha Świętego, 26 lipca na św. Annę, 16 maja na św. Nepomucena oraz 23 września na św. Teklę. Przywiózł także obrazy świętych, które umieścił w kaplicy.
W XIX wieku Studzieniczna zyskała miano popularnego miejsca pielgrzymek, co skłoniło lokalnych mieszkańców do dążenia do budowy nowej kaplicy. W 1871 roku powstały fundamenty, osadzone na 64 drewnianych palach, które połączono kratowaniem z bali oraz wzmocniono brukiem kamiennym. Właściwa murowana kaplica została zbudowana w 1872 roku przez inżyniera Kanału Augustowskiego, Ludwika Jeziorkowskiego. Na finiszu XIX wieku usypano groblę, łączącą wyspę z lądem stałym. W 1908 roku w kaplicy powstał drewniany ołtarz, a także zakupiono fisharmonię.
17 września 1995 roku kardynał Józef Glemp, prymas Polski, dokonał koronacji obrazu Matki Bożej Studzienicznej. W czerwcu 1999 roku sanktuarium w Studzienicznej oraz kaplicę odwiedził papież Jan Paweł II, a w pobliżu kaplicy postawiono pomnik, upamiętniający to szczególne wydarzenie.
Kaplica posiada formę ośmiokątnej rotundy, stylistycznie nawiązuje do architektury renesansowej i została zwieńczona niewielką sygnaturką. W sąsiedztwie kaplicy znajduje się kościół Matki Bożej Szkaplerznej.
Warto dodać, że kaplica pojawiła się również w filmie „Karate po polsku” z 1983 roku.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 02.12.2010 r.]
- Grzegorz Polak, Święte, świętsze, najświętsze. Przewodnik po sanktuariach w Polsce. AGORA S.A. Warszawa 2013 r. str. 307; ISBN 978-83-268-1242-2
- „Karate po polsku” – plenery po latach.. [dostęp 04.07.2020 r.]
- Według informacji na tablicy przy sanktuarium (treść za stroną Bryzg.pl) Morawski osiadł na wyspie przed 1770, a drewnianą kaplicę zbudował ze składek pielgrzymów w 1770.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kaplice":
Kaplica grobowa rodziny Truszkowskich w Augustowie | Kaplica Klęczącego Pana Jezusa w AugustowieOceń: Kaplica Najświętszej Marii Panny w Studzienicznej